sábado, 22 de octubre de 2022

Homenaxe da Rondalla de Cedeira ao C.F. Mezquita de San Claudio

f.: Vicente Pérez Blanco

O director da Rondalla de Cedeira, Don Jesús José Piñón (Pepín de Soto), no centro, coa guitarra na man, amosouse encantado de actuar en San Clauido. "Xa me tardaba...", dixo.
 

MAGNÍFICA ACTUACIÓN DA RONDALLA DE CEDEIRA, DIRIXIDA POR PEPÍN DE SOTO, NA HOMENAXE AO CLUB DE FÚTBOL MEZQUITA DE SAN CLAUDIO


    O sábado, 22 de outubro, tivo lugar no Escolar unha comida de irmandade, recordando os tempos do club de fútbol que tantos éxitos acadou ao longo do tempo, con grato recoñecemento a José Castro Seoane do bar Mezquita, que custodiou a colección de trofeos dende 1950 ata os nosos días e que doou a Asociación Libro Vivo. 

    70 anos de historia recollidos en imaxes, trofeos e crónicas deportivas que na actualidade se poden ver na sala de exposicións do Escolar.

    Logo do xantar e proxección do documental sobre o tema deportivo por parte de Carlos Breixo, Presidente da Asociación, pasou a presentar a Rondalla de Cedeira, 30 voces mixtas máis instrumentos, dirixida polo noso veciño da Axilde e que hogano reside en Cedeira, Pepín de Soto, que interpretaron un variado repertorio que fixo as delicias dos presentes: Os meus amores, La barca en que me iré, Isla Dorada, Avante Patrón, Fisterra, Camariñas, Carro cantareiro, Viento del Norte e a petición dos presentes, Esclavo y Amo, e que foron moi aplaudidas.

    Entre os compoñentes da Rondalla, figuran veciños do Concello de Ortigueira que se desprazan a Cedeira varios días á semana paraensaiar, como José Luís Pernas e a súa dona Carmen, de Loiba, Pepe Ramos de Cuíña e Aurora e Moncho Durán de San Claudio.

martes, 18 de octubre de 2022

Historia da miña cabana no Sixto

f.: Iván Rodríguez

Salas, de verde, é membro activo do Club de Lectura


    Aínda que sei que isto que escribo non é literatura pura, tampouco a historia desta cabana é a mesma, aínda que poda parecelo, doutras cabanas de calquera aldea.

    Aparte de que forma parte da vida dunha familia –Salas Martínez- a miña, tamén é a historia do Sixto e redores. Un xeito de vida a base de dura loita, estreiteza e tristuras mesturadas e compartidas con ledicia, satisfacción e agradables lembranzas.

    Nesta mesma casa viviron meus pais –Xosé María e María- e nacemos os cinco irmáns, Carmen, Lola, Olga, Xosefa, Andrés, máis eu Pepe. Coas estreiteces lóxicas daquela época, criáronos cun inmenso cariño, conculcándonos o amor que debe existir dentro da familia.

    Honradamente deixáronos a mellor herdanza que tratarei de transmitir aos meus fillos, Gilberto e María, mozos xa.

    Lembro con moita añoranza aquelas conversas e consellos, onde non había lugar para a envexa, a crítica e demais chismorreos.

    A nosa casa sempre estivo aberta e sempre o estará a toda persoa que nos necesite. Recoñezo que sempre estivemos rodeados de bos veciños.

    Retomando a historia da cabana, se recordar é vivir de novo… Lembremos pois. Sentémonos no vello carro, ou derriba dos feixes da herba, ulindo o esterco e o húmido molime.

    Entretanto chove miudiño, ou silva o vento, evoquemos o pasado. Uns tempos lonxanos e sen embargo, tan preto…

    Se estas vellas paredes puidesen falar hoxe!!!

    Aquelas reunións de case vinte veciños e amigos, ou máis, mesturados cos rapaces que eran maioría. Moitas veces os maiores liscaban disimuladamente para deixar que a xuventude falara das súas cousas. Conversas amenas, senlleiras, relaxantes, adobiadas cun toque de pura malicia.

    Falábase do tempo, de ir mirar das vacas, das mallas, das esfolladas do maínzo. Dos que marcharan para o estranxeiro ou embarcado na Mariña Mercante. Tamén se falaba do traballo no monte, cortar madeira, recollida das mazás para facer sidra, de cómo fora o día na fábrica de Laxe o Amieiro.

    Os cativos, Pepe de Máximo, Quique, máis servidor, dos deberes que tíñamos que facer na escola de don Antonio.

    O que máis me gustaba e lle prestaba máis atención, era aos comentarios das festas e dos bailes. Poñía o ouvido á escoita, atentísimo, e os cinco sensos ao máximo.

    Cantos bailes denegados!

    Cantas ilusións postas no seguinte día de verbena!

    Cantas mentirixillas entre as parellas!

    Efectivamente as paredes desta casa terían moito que contar, moitos polvetes interrompidos, moitos, moitos…

    Lembro tamén con nostalxia as charlas e historias sobre Cuba e a Guerra Civil. Esaxerábase dabondo, contábanse moitas mentiras. Aseguro que as paredes e o tellado estaban máis firmes e asentadas que as de agora mesmo, se non tiveran caído daquela. Que barbaridades!

    A vida era diferente, máis pobre, máis san, de maior conformidade que a actual.

    Non había tanto egoísmo, tanta ambición, tanto estrés. Moitas veces penso que non sei cara onde camiñamos. Hacia que? Sempre correndo na busca da nada…

    Por uns intres gustaríame deter o reloxo do tempo, máis ben sei que non é posible.

    Desexo que este noso lugar siga sendo a mesma cabana de antano. Unha vella cabana, onde caiban as novas xeracións, onde sigamos reuníndonos cos amigos para falar, quentarnos na lareira, beber uns grolos de viño e xogar unhas partidas de cartas.

    E que reine a felicidade como a vivín eu, agardando seguir gozando da vida moito tempo.

Pepe Salas Martínez

Outubro de 1994

Homenaxe ao Club de Fútbol Mezquita

 


O 22 de outubro, nas dependencias do Escolar, a Asociación Libro Vivo, tributará unha merecida homenaxe ao Club de Fútbol Mezquita, que tantos éxitos recolleron no seu momento.

O acto consistirá nun xantar de confraternidade para os antigos membros, amigos, simpatizantes e familiares que degustarán un rico cocido galego con postres, viño e café.

Previamente terá lugar a proxección dun documental sobre a historia do club e os xogadores.

As seis da tarde actuará a Rondalla de Cedeira dirixida polo noso veciño Pepín de Soto, natural de Axilde.

Fotos e trofeos acadados nas liguillas locais e comarcais figuran expostos nas vitrinas do Escolar, que ata agora estaban depositados no Bar Mezquita.




Bolillos en San Claudio

f.: Iván Rodríguez

En Navidad adornan el recinto con sus delicadas labores


Un animado grupo de ocho mujeres se reúnen en el Escolar todos los miércoles por la tarde, desde hace ocho años, para evadirse del trabajo cotidiano y hacer preciosos trabajos de bolillos, ganchillo y calceta. Allí las palilleiras pasan momentos muy entretenidos, cada día le toca a una hacer la merienda, ricos postres y café que degustan en el recreo de la clase, mientras charlan de lo divino y de lo humano, parolas que tanto echaron en falta durante la pandemia por no poder juntarse.

Unas clases relajantes y entretenidas, impartidas por la profesora Ana Aneiros, donde podemos ver, abanicos, bolsos, llaveros, cuadros, pendientes, pulseras y variados objetos que luego venden en la feria de artesanía del Festival Careco, recaudando este año novecientos y pico euros que fueron entregados a la Asociación de Niños Oncológicos de Galicia y que agradecen a las personas que los compraron.



martes, 11 de octubre de 2022

Presentación da Asociación Cultural "Libro Vivo" de San Claudio

 

Carlos Breixo, presidente da Asociación Centro Cultural Libro Vivo

    A Asociación Centro Cultural "Libro Vivo" fúndase no ano 1980 por iniciativa duns veciños da parroquia de San Claudio, co fin de dar un uso de tipo sociocultural ó antigo edificio escolar que fora construído a expensas da Sociedade de Instrución San Claudio, con sede na Habana, no ano 1921.

    A partir dese anos foron varios os presidentes e moitas as actividades que se celebraron nestes 42 anos de vida.

    Na actualidade alberga o Museo Comarcal de Ortegal, integrado na rede Mein-PHE da SEPHE, siglas correspondentes á «Sociedad Española para el estudio del Patrimonio Histórico–Educativo». O seu responsable é o doutor Vicente Peña Saavedra.

    No presente ano houbo cambios na Xunta Directiva, a cal está formada por José Luís Bellas Gómez, Alfredo Rodríguez Pereira, Iván Rodríguez Pereira, Luli Dopico Cachán, Vanesa Orjales, Marta Díaz Painceira, Óscar Villar Bellas, Diego Chao Cao e Roberto Meizoso, e está presidida por Xosé Carlos Breixo Rodríguez, Cronista de Ortigueira.

    Na actualidade conta cuns 90 socios, número que é necesario incrementar para poder manter a asociación e o edificio. A asociación "Libro Vivo" fai todo o posible por manter viva a cultura na parroquia e na comarca, tal é como reza o seu nome.


lunes, 10 de octubre de 2022

O Club de Lectura iniciou o curso con "Pelerinaxes", de Otero Pedrayo, Risco e Ben Cho Sey


Participantes na primeira xuntanza do Club de Lectura, na sala do Hotel La Perla (Ortigueira), o 7 de Marzo de 2019.

    O pasado 8 de Outubro, o Club de Lectura iniciou o curso coa lectura do libro Pelerinaxes de Otero Pedrayo, Risco e Ben Cho Sey.

    Tras unha proxección do power point sobre a Literatura que hai en torno a Santo André de Teixido, no que aparece un listado de escritores egrexios, Federico Maciñeira, Ramón Bascoy, Rafael Usero, Valentín Carrera e o Cronista de Ortigueira e veciño noso, Carlos Breixo, entre outros, detidamente analizamos a andaina dos tres ilustres viaxeiros ata as terras do Ortegal e os incidentes ocorridos durante a viaxe que tivo lugar no ano 1927.

    Un sentir dos participantes no Club e devolverlles algún día a visita aos escritores, proxecto que haberá de madurarse con tempo, e levarlles uns sanandresiños as súas tumbas, a de Risco en Allariz, e a de Pedrayo e Oxea no cemiterio de Ourense, onde reza o seguinte epitafio:

    “O señor D. Xosé Ramón Fernández Oxea (Ben-Cho-Shey). Gran Cruz de Montealegre, colector de Barallete, Preboste do Tangaraño. Ten o gusto de lles ofrecer aos seus amigos o seu novo domicilio no cumio do cemiterio de Ourense, onde os agardará ata que o boten de alí os ediles de turno. A súa dona e a súa filla préganlle encomenden a Deus a súa ánima. NOTA.- Quedan suprimidas tódalas homenaxes postmortem porque as cousas ou se fan ao seu tempo ou non se fan”.

    Agardando ser recibidos polo escritor Valentín Carrera, que en 1987, xunto con tres amigos segue os pasos daquela viaxe tan peculiar e que da paso a un bonito libro: Viaje al fin de los mundos, no que atopamos referencias a Ortigueira na xornada sétima, dende As Pontes ata Santa Marta, pasando polo monte Caxado.

    Fan tamén unha foto diante da Casa da Cordeira, coas adelfas aínda no Cantón. E outra foto da Imprenta Fojo a pleno rendemento, alí conversan con don David que lles ensina a hemeroteca. David sorrí cando lle din que levan un morto canda eles e cóntalles unha anécdota:

    Hace veinte años fui a Teixido con el pintor Ramón Vilar, hijo de Vilar Ponte, y con la periodista inglesa Nina Exton. Acababa de morir la actriz Marilyn Monroe y, tras invocarla debidamente, nos acompañó como difunta en la peregrinación a San Andrés”.

    Tamén lles regala os libros de Bascoy dicíndolles: “Aquí tienen ustedes la Biblia de Teixido”.


* * *


    Próximo libro a ler: Nada, de Carmen Laforet, unha novela publicada en 1945, Premio Nadal, incluída nas cen mellores novelas do século XX.

    Estará con nós, Consuelo Laforet, sobriña da escritora, estudosa da obra da súa tía, pintora, consultora de moda e decoradora.

jueves, 6 de octubre de 2022

Nuestro blog realiza sus primeras pruebas publicando varias reseñas del libro 'Pelerinaxes' de Otero Pedrayo, por Luli Dopico


El santuario de San Andrés de Teixido es el destino que mueve a los viajeros que intentar llegar allí de vivos en el libro Pelerinaxes de Otero Pedrayo


El blog de la Asociación Centro Cultural Libro Vivo de San Claudio (Ortigueira) está comenzando desde hoy a introducir varias entradas de prueba en su nueva web oficial, que se espera que pueda entrar en funcionamiento próximamente, aclibrovivo.blogspot.com.

Aunque sólo se trata, por ahora, de ensayos preliminares, mientras se acaban de pulir todos los detalles sobre su organización, su estilo visual y la imagen y estructura general de este espacio web, el futuro foro del Club de Lectura de la asociación ya está empezando a contar con una pequeña muestra de sus posibilidades, con la publicación, pese a tratarse de un borrador de diseño, de varias de las reseñas que nuestra autora local y destacada y revoltosa miembra del Club, Luli Dopico, realizó sobre el libro Pelerinaxes de Otero Pedrayo.

El Club de Lectura retoma sus sesiones mensuales habituales este sábado, 8 de Octubre, precisamente con un encuentro de lectores para compartir información e impresiones sobre esta misma obra, alrededor de la cual se baraja la posibilidad de preparar una de las actividades estrella de este nuevo curso.


 

Pelerinaxes V

 


Volveron por Cariño e reivindican a independencia do Porto. Visitaron ao crego e regresan ata Espasante para coller o auto que os levaría a Viveiro onde abrazan ao seu amigo Ramón Vilar Ponte, facendo pousada no hotel Villa de Venecia.

Dende Viveiro, seguen a Mondoñedo en autocar, pasando por Landrove, Chavín, Valadouro… E por Vilalba van cara a Lugo, Monforte, Os Peares, Ourense… xa na casa.

¡Terra a Nosa!



Pelerinaxes IV

 


Cando os ilustres peregrinos chegaron a Ortigueira, fixeron tertulia no casino e aquela mesma noite ían reunirse con persoas de Santa Marta para conversar sobre asuntos da Galiza e da teoría galeguista que Risco abandeiraba. Estaba previsto que pronunciase unha conferencia do sentimento de galeguidade, mais cando foi anunciada “un viento de murmuraciones invadió la villa burguesa y conservadora”, afirmándose que as dúas personalidades galeguistas eran anarquizantes e inimigas de toda institución, afirmando que Risco era home perigoso, “Risco dinamitero. Revolucionario, inimigo de todo canto hai de respetable baixo a capa dos ceos…”, así foi tildado na Vila. Risco calaba e sorría. A alcaldía e o Delegado Gobernativo non autorizaron a conferencia.

Continuaron a pelerinaxe e Otero ía tristeiro, non podía camiñar, tiña una ferida nos pés, así que foi da cabalo, nun faco da terra. Cruzan nunha motora ata Mera e alí os agardan os cariñeses, Piñeiro Lago, Francisco Pita e o médico Carreño. A descrición da viaxe e fermosísima, da paisaxe, da vexetación, das ermidas que encontran e a chegada, co suculento xantar con lagosta incluída, foron recibidos polo cura Miragaya, con quen toman un riquísimo café digno da Compañía das Indias e fuman puros habanos. O cura regaloulles medallas do Santiño.


Pelerinaxes III

 


No libro editado por Galaxia, vemos ao inicio una fotografía de 1929, de Pedrayo, Fernández Oxea (Ben-Cho-Sei) e Risco, moi traxeados ao lado dunha muller e baixo un blasón importante. Sigue un sinxelo mapa de Galicia co itinerario recorrido dende Ourense ata Teixido, dividido en etapas: Ourense, Viana, Monterroso, Palas de Rei, Lugo, Villalba, As Pontes, Ortigueira, e San Andrés de Teixido.




De Ourense ao San Andrés, veleiquí a terra toda debaixo dos nosos pés. E ollade como andades, que ides por terra sagrada”. (Risco no prólogo).



As tres comadres, (Vicente Risco)


Índice:


Xornada do 4 de Santiago: A Fonte Calada. Ronda de mulleres casadas. As rulas do arboredo. O circo das vellas amizades. Na frouma dos rumorosos. Gaseosas, Escolas, Concello = Civilización. O Barbantiño mozo. As portas da montaña. Adeus ao Novelle. Revelación. O medo libre. Novas amizades (debuxos de Risco). A noite en Viana (Debuxo do cruceiro de Buciños).

Día 5: As glorias do Torrón mollado da montaña. A boa herdanza de Xulfe ( debuxo Pazo de Riazón e da Ponte de Comezo). Un folgo en Nuxilde. Outra volta no mundo coñecido (debuxo do retablo do peto das ánimas. Penasillás). O castro e o Castelo. O maxineiro do mesón e a indispensable síntese xeográfica. O Ermo (Igrexa de San Vicente de Arguzón). Unha infidelidade ao Fontán. Latricadas en Cerceda. Rosario de pobos no serán. Monterroso (Unha cea feudal).

Día 6: Os feirais. Idea de Monterroso. O Pazo de Salgado. Un mostrador. A peluquería. Intermezzo. A Igrexa. Naturezas mortas e Bodegóns. A infinda dor da igrexa de Esporiz (debuxo). Os condes desahuciados. Un paseo. Unha estampa romántica. Outra folga. O castro axexante. A botica. Palas de Rei. Amolecemento.

Día 7: A tertulia no auto. Camiñantes na Vila. O paraugas. Paisaxes e interiores. A casa do pobo. Andando a historia. Flor de Santidade. Escurrichando o serán. Rábade. A cachoeira das tellas. Século XVIII. (debuxo de don Ramón vendo chover). Betula fidelis (debuxo das árbores). A torre pantasma. Trobo. A gándara xerminal. O bacallau da pousada. (debuxos do mesón Gaibor). A Confeitería. Noriega Varela. Claridade. (Vilalba). A noite vilalbesa.



Día 8: Badeladas. Filosofía do camiño. A corda. Candamil. Señores de a paseo. O tema das Pontes. O lavabo. O Risco menciñeiro.

Día 9: O auto. Esquistos. (Debuxo do Caxado). Magnolios floridos, serán de domingo. O Risco, home perigoso.

Día 10: Camiño de San Andrés. (Debuxo de San Adrián). A Capelada. San Andrés. (Debuxo do Muíño de Teixido). (Debuxo das tres comadres que foron a Santo André). (Debuxos de Punta Herbeira, Punta Gabeira). A Volta. (Voz de Ortigueira). Cariño. A noite. 


Día 11. As gaivotas na Praia. As rocas. O crego de Cariño, (Crecente)?, A fiestra do médico, doutor Carreño. O espírito do pobo. Algunhas cifras. Cariño no mundo. As rutas dos vapores.Oficialmente. A guerra. Os cisnes negros do mar. Despedida. Camiño de Viveiro. Viveiro. Un xardín e una carta, (para Ramón Vilar Ponte). Viveiro, Mondoñedo, Lugo, Ourense.



Imos destacar so una parte do traxecto que nos corresponde por ortigueireses e que abofé é anecdótico. Parte da historia queda recollida na Voz de Ortigueira, asinado por Vicente Risco. (3-IX-1927). Hai una foto na Biblioteca da Deputación Provincial de Ourense, na que vemos a Pancho Pita, Miragaya, o cura, Ben-Cho-Sei. Otero Pedrayo, Risco, Carreño, o médico, na porta do Santuario de Teixido.



Pelerinaxes - II

 


Ás seis da mañá do luns 4 de xullo do ano 1927, Otero Pedrayo, Vicente Risco e Ben-Cho-Sey comezaron una viaxe que os ía levar a pé ao Santo André de Teixido, no cabo do mundo. Sete días despois, pasando por Viana, Monterroso, Palas de Rei, Lugo, Villalba, As Pontes, e Ortigueira, chegaron ao seu destino. En setembro de 1929, a editorial Nós tiraba do prelo na Coruña o libro no que Otero fai o relato desa viaxe ao Santuario. A obra leva un limiar e debuxos de Vicente Risco.


Así recolle a Voz de Ortigueira a viaxe dos tres intelectuais a San Andrés de Teixido:

A través de Galicia, a pie, se dirigen a San Andrés de Teixido, pasando por Ortigueira y Cariño, tres intelectuales de envergadura racial, don Vicente Risco, don Ramón Otero Pedrayo y don José Ramón Fernández (Ben Cho Sey). Se espera den alguna conferencia de nuevas tendencias de la juventud intelectual gallega, regionalista, con horizontes de una escuela europeizante, y nos rediman del tedio de un ambiente híbrido y americanizado, que se respira por estas tierras”.

VISITA DE LOS INTELECTUALES: “A las diez de la mañana emprendieron viaje desde Fornelos, por el camino de las antiguas peregrinaciones, hasta San Andrés. Desde lo más alto de la Capelada, Risco dibujó a lápiz alguna perspectiva de la Ría de Cariño. Pedrayo, excelente geógrafo, tomó datos para sus estudios, mientras que Ben Cho Sey, recogía coplas alusivas al Santuario. En la rectoral los recibió el virtuoso párroco, Sr. Miragaya, que sirvió de cicerone, regresando a pernoctar a Cariño por la Herbeira. Comieron íntimamente en La Marina, siguiendo por mar hasta Espasante, para pillar el auto de regreso a Orense”.


Pelerinaxes - I

 




PELERINAXES

Autor: Ramón Otero Pedrayo

Prólogo e ilustracións de Vicente Risco

(Itinerario de Ourense ao San Andrés de Teixido)

NÓS – Volume XXVII A CRUÑA - 1929

Ediciós do Castro 1993 (Edición limitada de mil exemplares numerados. ISBN: 84-7492-668-8

Prólogo de Marta González

PELERINAXES

Editorial Galaxia

Ilustración da cuberta de Isaac Díaz Pardo. Pintura sobre pedra en Sargadelos, (1979)

Ilustración da cuarta cuberta

Otero Pedrayo, Vicente Risco e Ben-Cho-Sey, por Xosé Conde Corbal, (1984)


CARTA CARECOS

  O pasado sábado 29 de novembro, tivemos doblete nas charlas Apálpate : Cariño e San Claudio (Ortigueira). Foto:  María Jesús Rodriguez Ram...

Libro de visitas