Peregrinar a Teixido

 

f.: Álvaro Fdez. Polo

Vaca na Serra da Capelada roendo nun óso

    Xa sabemos que hai moitas formas de peregrinar a San Andrés para cumprir a promesa. Hoxe vamos contar un par delas por anecdóticas que nos contou Loli Rubido, aínda que un pouco noveladas.

Sandar a vaca.

Un matrimonio do Val de Xestoso tiña a vaca enferma e non daba curado, así que se ofreceron a ir ao Santo o día da Romaxe se a Gallarda sandaba, xa que era o seu único medio de vida, encima estaba preñada, co que a perda era dobre.

Meu dito, meu feito. A vaca curou e pariu un precioso xato. Pero a promesa levaba implícito baixar andando a Costa de Cedeira con garavanzos casteláns metidos nas zocas, e alá van.

Case chegando, o home non podía máis e díxolle á muller que camiñaba vizosa, —eu non dou outro paso máis, morro dos pés. Cómo fas ti para ir tan salerosa?

A dona contestou, —eu cocín os garavanzos.

En fin…

Ir calada todo o camiño.

Esta era unha muller de ascendencia maragata, asentada en Ortigueira que nunca subira a San Andrés. A piques de xubilarse pediulles a dúas veciñas que ían tódolos anos se podía ir con elas, pois tamén fixera a promesa de visitar o santo en vida. O compromiso con santo André era subir camiñando e sen falar palabra dende San Adrián.

As veciñas intentaron convencela para levala en coche, pois vían que o sacrificio da muller era grande, sete quilómetros costa arriba dan moito que andar…

Non houbo maneira, así que emprenderon o camiño pola mañá cedo, subiron á barca no Malecón de Ortigueira e cruzaron a Ría ata Fornelos, dende alí subirían andando. Pasaron por diante das dúas capelas do Socorro, o Novo e o Vello, decidindo atallar polo Cristo dos Carrís para deixar a pedra no amilladoiro e baixar a Costa Grande que leva ao Santuario. Todo ía ben, a señora caladiña, apoiada na vara de abeleira, as acompañantes falando e o sol nacendo por Teixidelo.

Xa estaban chegando, un pouco máis e axiña estaría acendendo a vela ante o apóstolo e dándolle as grazas polo que el xa sabía…

Mais cando xa divisaban a capela, tropezou cunha pedra e dixo berrando, —caín…

Rota a promesa de ir calada, alí mesmo prometeu volver ao ano seguinte nas mesmas condicións. Por máis que intentaron convencela de que case o lograra e o santo non llo ía ter en conta, non houbo maneira e repetiuse a escena.

Pasou o ano, volveron a subir nas mesmas circunstancias e a muller tropezou de novo na mesma pedra e volveu dicir, —caín… Pero baixiño para que ninguén a escoitara.

Aínda o había de intentar unha terceira vez, pero morreu antes e as veciñas non lles quedou máis remedio que cumprir a promesa por ela, tiveron que ir caladiñas todo o camiño, que moito lles custou, pero fixérono pola alma da defunta que por fin descansou en paz.

Nunca prometas o que non vas poder cumprir…

por Luli Dopico